شماره 102 اردیبهشت ماه 1399

• سخن سردبیر - بررسی وضعیت تولید دانه سویا در بیش از نیم قرن اخیر ( 57 سال)

  نویسنده: علی زمان میرآبادی

  چکیده کلیدواژه

  چکیده:

   دانه سویا به دلیل درصد روغن و پروتئین و نقش آن در تغدیه انسان و دام تاثیر بسیار زیادی در زندگی انسانها دارد. نگاهی به بررسی آمارهای تولید و مبادلات تجاری این محصول در جهان در مقاطع مختلف نشان می دهد که میزان تولید سویا در جهان در فاصله سالهای 1340 تا 1397 ( شکل اول) تغییرات رو به افزایشی در اکثر کشورها داشته است. این محصول در قریب به 120 کشور جهان تولید می شود و سهم بزرگی در اقتصاد جهانی دنیا دارد. نگاهی به آمارهای تولید این محصول در 12 کشور برتر تولید کننده این زراعت در کنار ایران نشان می دهد اکثر این کشورها در فاصله سالهای ذکر شده وضعیت رو به رشدی دارند اگرچه آمریکا، برزیل و آرژانتین توانسته اند جایگاه خود را با سایر کشورها به صورت محسوسی ارتقا بخشند.

  کلیدواژه:

  بذر دانه های روغنی ، توسعه کشت دانه های روغنی ، سویا ،

• منابع ژنتیکی و بهبود سویا زراعی Soybean genetic resources and crop improvement

  نویسنده: مهتابه صمدی

  چکیده کلیدواژه

  چکیده:

  سویا (Glycine max (L.) Merr.) یک لگوم مهم اقتصادی از نظر تامین کنجاله، روغن و سایر فرآورده‏های جانبی است. سویا حاوی حدود 40 درصد پروتئین و 20 درصد روغن در دانه بوده و در بازارهای بین المللی رتبه اول را در تولید روغن (48 درصد) در بین محصولات مهم دانه روغنی دارد. علیرغم اهمیت اقتصادی این محصول، باز تنوع ژنتیکی ارقام سویا محدود است. ارقام بومی و محلی  در شرق آسیا در آستانه انقراض هستند، زیرا کشاورزان اکنون در حال کشت ارقام جدید سویا با عملکرد بالا هستند. سویا یک لگوم خود‏گرده‏افشان است. میزان تلاقی طبیعی در آن از کمتر از 5/0 تا حدود 1 درصد متفاوت است. اولین ارقام سویای زراعی در ایالات متحده از ژرم پلاسم معرفی شده در آسیا منشاء گرفته اند.

  کلیدواژه:

  بذر دانه های روغنی ، سویا ،

• کاشت، داشت و برداشت گلرنگ

  نویسنده: صلاح معتمدی

  چکیده کلیدواژه

  چکیده:

  کلیدواژه:

• نتایج مقالات جدید کاربردی مربوط به گیاه دانه روغنی آفتابگردان New applied publications about sunflower oilseed crop

  نویسنده: میترا رمضانی

  چکیده کلیدواژه

  چکیده:

  آفتابگردان گیاهی یک ساله و از نظر رتبه بندی چهارمین دانه روغنی مهم دنیاست. دانه ‏های آفتابگردان با دارا بودن 52-46 درصد روغن با خصوصیات کیفی بالا(مقادیر زیادی اسید چرب غیر اشباع و کلسترول پایین)، یکی از مهم‏ترین منابع تولید روغن خوراکی در جهان است (چتوکوری،2013). دراین مقاله به بررسی مختصر نتایج برخی از مطالعات اخیر انجام شده در رابطه با افزایش عملکرد و بهبود صفات کمی و کیفی این محصول پرداخته می‏ شود.

  کلیدواژه:

  دانه های روغنی ، آفتابگردان ،

• مدیریت بیماری‏ های گیاهی با استفاده از روش ‏های زراعی Managing crop disease through cultural practices

  نویسنده: آیدین حسن زاده

  چکیده کلیدواژه

  چکیده:

  پرنود (1990)، در بررسی 2440 پژوهش مختلف در مورد تاثیرات کود بر بیش از 400 آفات و بیماری‏های گیاهی،  نشان دادکه در 65 درصد از موارد مورد بررسی، کوددهی با فسفر به بهبود سلامت گیاه و کاهش بیماری‏های گیاهی منجر شده است. با این وجود، در 28 درصد موارد، کوددهی با فسفر منجر به افزایش مشکلات آفات و بیماری‏ها شده است (Perrenoud, 1990). اثرات فسفر همانند نیتروژن بر بیماری‏های گیاهی، ممکن است نتیجه اثرات مستقیم بر عامل بیماری، متابولیسم گیاه میزبان، تامین مواد غذایی عامل بیماری و مکانیسم دفاعی میزبان باشد (Walters & Bingham, 2007). در حقیقت، کاربرد نمک‏های فسفر به صورت محلول‏پاشی روی برگ، نشان داده است که فسفر منجر به بروز مقاومت در برابر عوامل بیماری، در طیفی از گیاهان زراعی از جمله خیار (Mucharromah & Kuc, 1991)، لوبیا (Walters & Murray, 1992)، انگور (Reuveni & Reuveni, 1995)،ذرت (Reuveni et al., 1994) و برنج (Mandahar et al., 1998)، شده است. بدیهی است که تامین فسفر کافی برای رشد محصول مهم است و به نوبه خود ممکن است به کاهش بیماری کمک کند. با این حال، میزان و نحوه مصرف کود فسفر، به طیفی از عوامل از جمله نوع محصول و نوع عامل بیماری بستگی دارد. رونی (1998)، پیشنهاد کرد که کاربرد فسفات به صورت محلول‏پاشی روی برگ ممکن است بتواند به عنوان بخشی از برنامه کنترل تلفیقی بیماری‏ها، مورد استفاده قرار گیرد، اگر چه پذیرش چنین رویکردی، به وجود سایر اقدامات موثر کنترل بیماری و به صرفه بودن کنترل بیماری در یک محصول خاص، بستگی دارد (Reuveni & Reuveni, 1998).

  کلیدواژه:

  دانه های روغنی ، آفات و بیماری ها ،

• چالش‏ های فراروی شناسایی ژن های مقاومت به عوامل بیماریزا در کلزا ( بخش پنجم) Current Status and Challenges in Identifying Disease Resistance Genes in Brassica napus

  نویسنده: علی زمان میرآبادی

  چکیده کلیدواژه

  چکیده:

  در ادامه مطالب درج شده در خبرنامه  شماره  101 در خصوص توارث ژنتیکی منابع مقاومت کمی و کیفی بیماری ساق سیاه کلزا، علی‏رغم نقشه ‏یابی ژنتیکی تعدادی از منابع مقاومت در گیاه میزبان این بیماری (کلزا)، تا‎کنون فقط دو ژن مقاومت در کلزا  کلون شده‎اند. یکی ژن LepR3 که در رقم کلزا Surpass 400  (حاصل تلاقی بین B.rapa spp. sylvestris  و B.oleracea spp. alboglabra) (Larkan et al. 2013) و دیگری Rlm2 ،  شکل دیگری از واریانت LepR3 که در رقم Glacier DH24287 وارد شده است(Larkan et al. 2015).  بررسی مشخصات ژن LepR3 نشان می‎دهد  این ناحیه ژنی عملکردی شبیه ژن Cf-9 در گوجه فرنگی که در مقاومت نسبت به قارچ آسکومیست Cladosporium fulvum  نقش دارد(Jones et al. 1994)، همان عملکرد را نسبت به L. maculans  نشان می دهد(Stotz et al. 2014). هر دو ژن LepR3/Rlm2  تحت عنوان  گیرنده‎های شبه پروتئینی یا receptor like proteins (RLP) نام دارند که به ترتیب با عملگرهای عامل بیماری‏زا تحت عنوان AvrLm1 و AvrLm2  در سطح سلول‎های گیاهی واکنش نشان می‏دهند. این رده پروتئین‌های مقاومت در گیاهان، شبیه ژنهای رده NBS-LRRs نیستند، لذا این سوال مطرح خواهد شد که آیا RLPs به عنوان  effector triggered immunity (ETI)یا عملگرهای همراه واکنش ایمنی در گیاه محسوب می‎شوند؟

  کلیدواژه:

  بذر دانه های روغنی ، کلزا ، آفات و بیماری ها ،

• مدیریت علف های هرز کتان Flax Weeds Management

  نویسنده: رضاپور مهدی علمدارلو

  چکیده کلیدواژه

  چکیده:

  کلیدواژه:

درباره شماره 102 اردیبهشت ماه 1399