ویژه نامه کنجد (شماره ششم)فروردین 1401

کنجد یکی از قدیمی ترین گیاهان روغنی شناخته شده توسط بشر می باشد. این گیاه به صورت آبی و دیم در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می کند. کنجد گیاهی روز کوتاه است ولی در مناطقی که دارای روز بلند هم هستند قابلیت رشد دارد. این گیاه در اراضی حاصلخیز با زهکش و اسیدیته بین 5/5 تا 8 به خوبی رشد می کند ولی نسبت به شوری حساس است. کنجد هم توسط کشاورزان کوچک و هم در مقیاس صنعتی توسط کشاورزان بزرگ کشت می شود. این گیاه به دو صورت دست پاش و خطی کشت می گردد. روش کشت دست پاش معمولا توسط کشاورزان خرده مالک بیشتر به کار می رود. در این حالت معمولا بذر با ماسه-خاک یا خاکستر مخلوط می شود و سپس به صورت دست پاش کشت شده ویا در فاروهای کوچک به وسیله دست کشت می گردد. برای تولید در سطح وسیع، این گیاه را می توان به صورت مکانیزه کشت نمود که این عملیات می تواند با  استفاده از دستگاه های کارنده کوچک دستی و یا کارنده های سنتی ( که به وسیله حیوانات کشیده می شوند) و یا دستگاه های کارنده پنوماتیکی( که به وسیله تراکتور کشیده می شوند) انجام شود. دانه کنجد مصارف متعددی در تهیه انواع غذاها دارد. برگ های جوان این گیاه می تواند در بعضی از سوپهای سبزیجات مورد استفاده قرار گیرد ولی به طور کلی کنجد در دنیا بیشتر برای تولید روغن مصرف می شود . روغن کنجد سرشار از آنتی اکسیدان است و این امر سبب مزیت نسبی آن می باشد. روغن کنجد برای تولید مارگارین و روغن های مخلوط آشپزی به کار می رود . این روغن برای استفاده در سالادها به صورت مخلوط با سایر روغن ها مناسب است. عمده ترین تولید کنندگان این گیاه دانه روغنی کشورهای هندوستان، چین و میانمار می باشند و بیشترین مصرف کنندگان این روغن چین و هندوستان هستند. هر چند تولید جهانی این گیاه زراعی در حال افزایش است ولی توسعه این دانه روغنی در سال های اخیر فراز و نشیب داشته است.