کنجد (Sesame) یکی از دانه های روغنی و خوراکی مهم در کشاورزی سنتی نواحی گرم بشمار می رود و ظاهرا قدیمی ترین دانه روغنی در جهان می باشد. سابقه کشت و پراکندگی گونه های مختلف کنجد در آفریقا، ایران، افغانستان، هندوستان و استرالیا آنقدر زیاد است که در رابطه با محل دقیق اهلی شدن آن اتفاق نظر نیست. واویلف، هند را منشأ کنجد دانسته است.

اما تنوع وسیع انواع وحشی در آفریقا نشان می دهد که احتمالا کنجد زراعی از Sesamum capense در نواحی مرکزی قاره آفریقا و ظاهرا در اتیوپی منشأ یافته است. ظاهرا کنجد توسط استعمارگران به اروپا و آمریکا راه پیدا کرده است.

مقدار تولید کنجد در جهان طی سال های اخیر حدود ۳ میلیون تن در سال برآورد گردیده است. کشورهای چین، هند، سودان و میانمار مهمترین تولید کنندگان کنجد در جهان بشمار می روند.

سابقه کشت کنجد در بین النهرین، پاکستان و ایران به بیش از 4000 سال می رسد. در حال حاضر، کنجد در نواحی مختلف کشور شامل استان های خوزستان، بلوچستان، اصفهان و فارس و حتی در بعضی نواحی سرد مانند شهرهای اراک، نهاوند و مراغه کاشته می شود.

بر اساس گزارش فائو در سال ۲۰۰۰، سطح زیر کشت کنجد در ایران حدود ۳۹۰۰۰ هکتار با میانگین عملکرد حدود ۲۹۰ کیلوگرم در هکتار بوده است. پتانسیل عملکرد کنجد به ۳۰۰۰ کیلوگرم در هکتار می رسد. عملکردهای بیش از ۱۰۰۰ کیلوگرم در زراعت سنتی و بیش از ۲۰۰۰ کیلو گرم در زراعت مکانیزه و تحت شرایط آبیاری بشمار می روند.

کنجد با نام علمی سساموم ایندیکوم (.Sesamum indicum L) گیاهی است یک ساله از تیره کنجد (Pedaliaceae) و دیپلوئید (2n=26) که به صورت بوته ای استوار رشد می کند. انواعی از کنجد نیز وجود دارند که چندساله بوده و ساقه در آن ها منشعب می باشد. طول دوره رشد کنجد از 3 تا 6 ماه متغیر بوده و غالبا ۱۰۰ تا ۱۲۰ روز می باشد.